Advocaten zien meeste onrechtsstatelijke plannen bij PVV en Forum

DEN HAAG (ANP) – PVV en Forum voor Democratie (FVD) hebben de meeste plannen die indruisen tegen de rechtsstaat, concludeert de Nederlandse orde van advocaten (NOvA). Na alle verkiezingsprogramma’s te hebben doorgelicht, krijgt Forum 33 en PVV 30 rode vlaggen van de advocatenclub. Met name over asiel zien de advocaten bij deze en andere partijen veel onrechtsstatelijke plannen.

De NOvA heeft een onafhankelijke commissie de opdracht gegeven de verkiezingsprogramma’s door te lichten van alle partijen in de Tweede Kamer. De commissie is nagegaan of de plannen in lijn zijn met drie rechtsstatelijke principes: dat de overheid betrouwbaar is voor burgers, dat fundamentele rechten en vrijheden worden gerespecteerd en dat mensen toegang hebben tot een onpartijdige rechter.

De advocatenorde ziet een “zorgwekkende ontwikkeling” sinds 2012, toen de verkiezingsprogramma’s voor het eerst werden doorgelicht. Toen bevatten twee programma’s onrechtsstatelijke plannen naar het oordeel van de commissie. Nu is dat het geval bij 12 van de 15 getoetste programma’s.

Instellen maximumaantal asielzoekers

Ook JA21 (14), BBB (13), SGP (13) en VVD (9) worden veelvuldig berispt. NSC volgt met drie plannen die naar het oordeel van de advocatenorde niet rechtsstatelijk zijn. Het versterken van de rechtsstaat is een van de kernpunten van die partij. Daarna volgen CDA, ChristenUnie, DENK, D66 en SP, met elk één onrechtsstatelijk plan. Alleen GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren en Volt krijgen geen enkele rode vlag.

Voorbeelden van zulke onrechtsstatelijke plannen zijn het instellen van een maximumaantal asielzoekers, wat BBB wil, of zelfs een totale asielstop, zoals FVD, JA21 en PVV bepleiten. Dat is volgens de NOvA in strijd met internationale verdragen, die voorschrijven dat asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar een land waar ze mogelijk gevaar lopen. Het standpunt van NSC en VVD dat de opvang voor overlastgevende asielzoekers moet worden versoberd, is volgens de advocaten ook niet in lijn met internationale afspraken.

Privacywetgeving weghalen

De advocatenclub heeft ook gele vlaggen uitgedeeld voor plannen die een risico vormen voor de rechtsstaat. Elke beoordeelde partij heeft minstens één zo’n vlag gekregen, vaak ook meer. De advocaten waarschuwen bijvoorbeeld voor voorstellen van BBB, ChristenUnie, CDA en VVD om privacywetgeving weg te halen om beter informatie te kunnen uitwisselen.

De commissie ziet ook positieve punten. Zo krijgen partijen die het mogelijk willen maken om de grondwet te toetsen bij de rechter een groene vlag.

ANP