Directeur Auschwitz prijst realisme in veelbesproken Cannes-film

Piotr Cywinski, de directeur van museum Auschwitz-Birkenau, heeft louter lof voor de film The Zone of Interest van regisseur Jonathan Glazer. Dat vertelde Cywinski in een interview met het ANP op het filmfestival van Cannes. The Zone of Interest geldt na vijf dagen festival als een van de favorieten in de competitie. De film toont het leven dat Rudolf Höss, de kampcommandant van Auschwitz, met zijn gezin in een villa naast het vernietigingskamp leidde.

“Ik heb nog nooit een film over Auschwitz gezien die zo goed voorbereid werd”, vertelt Cywinski. “We hebben honderden e-mails uitgewisseld en uren gediscussieerd over elk detail. Kan deze radio in zijn huis hebben gestaan, kan hij deze zin hebben uitgesproken? Het respect voor de authenticiteit was onwaarschijnlijk.”

Het herinneringscentrum Auschwitz opende haar archieven voor het team van regisseur Glazer. “We verlenen niet zomaar onze medewerking aan elke film”, zegt Cywinski. “Ik vroeg tijdens het eerste gesprek: wat wil je precies laten zien in je film? ‘Dat weet ik niet’, zei Glazer, ‘ik ben hier om er achter te komen’. Toen wist ik: hij wil deze film om de juiste redenen maken. Je kan dat alleen doen als je jezelf letterlijk midden in de waarheid positioneert.”

As voor de tuin

Regisseur Glazer documenteerde zich jarenlang over Auschwitz. Hij zag een verhaal in het leven van Höss en zijn gezin; de restanten van hun villa en enorme tuin met zwembad zijn nog te zien. “Die details bleven hangen, dat mevrouw Höss voor de bomen en planten as van de slachtoffers gebruikten”, vertelde Glazer tijdens een gesprek met journalisten. “Ik zag opeens hoe we alles in hokjes verdelen. Dát was het verhaal dat ik wilde vertellen.”

De regisseur vindt het van cruciaal belang dat er nieuwe manieren worden gevonden om het verhaal van Auschwitz te blijven vertellen. “Ik wilde laten zien dat de nazi’s mensen waren”, legt Glazer uit. “Het waren geen monsters, dat móeten we blijven vertellen. Het waren mensen die dit andere mensen aandeden. Het is zo gemakkelijk om afstand te nemen en te zeggen: dit is het verleden, dit kunnen we elkaar niet aandoen. Maar dat kunnen we wel en dat doen we ook.”

De film eindigt met beelden van Auschwitz zoals het er nu uitziet, vol grote vitrines waarin koffers, schoenen en hulpmiddelen van slachtoffers liggen. “In het begin was ik er niet van overtuigd dat dat zou werken”, bekent museumdirecteur Cywinski. “Maar nu ik de film gezien heb, snap ik zijn boodschap. Wat er toen is gebeurd, is niet lang geleden en niet ver weg. Het verhaal van Auschwitz zegt nog heel veel over de mensheid van nu.”

BuzzE