Expert: veel sectoren afhankelijk van big tech, stoppen moeilijk

DEN HAAG (ANP) – Niet alleen overheidsinstanties maar ook de zorg, het onderwijs, de wetenschap, het bankwezen, de journalistiek en de energievoorziening worden steeds afhankelijker van Amerikaanse techbedrijven. De sectoren zijn zich meer en meer bewust van de risico’s maar lijken vooralsnog geen actie te ondernemen, zegt Mariëtte van Huijstee van het Rathenau Instituut. “Voor organisaties is het moeilijk weg te gaan bij big tech-bedrijven als Microsoft en Google.”
Van Huijstee is als onderzoekscoördinator betrokken bij onderzoek naar onder meer de consequenties van digitale afhankelijkheid. Het onderzoeksteam ziet dat veel sectoren gebruikmaken van diensten van grote Amerikaanse techbedrijven. Veel sectoren leunen op de clouddiensten van Microsoft, Amazon en Google, maar de afhankelijkheid is breder.
Zo werkt het onderwijs met leerplatformen die worden beheerd door Google, Microsoft en Apple en zijn nieuwsmedia voor hun zichtbaarheid en vindbaarheid deels afhankelijk van sociale media. Onlangs bleek dat de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag geen toegang meer had tot zijn e-mail, omdat Microsoft dat op verzoek van de Amerikaanse overheid had geblokkeerd.
‘Overstap kost veel moeite’
“We zien dat de aandacht voor het onderwerp en het bewustzijn van de risico’s toeneemt”, zegt Van Huijstee. Dat heeft volgens haar te maken met de nauwe banden tussen president Donald Trump en techbedrijven. “Tot een jaar geleden waren de gevaren hypothetisch. Nu zien mensen in dat Trump bereid is zijn invloed in te zetten om partijen onder druk te zetten om zijn doelen te bereiken.” Hoewel er meer bewustzijn is, ziet ze nog niet dat sectoren het gebruik van zulke diensten afbouwen.
Dat is ook niet makkelijk. “Het kost veel moeite om over te stappen”, zegt ze. Dat komt onder meer doordat big tech vaak meerdere diensten tegelijk aanbiedt. Denk aan videobellen, mail en het beheer van bestanden. “Alternatieven sluiten minder goed op elkaar aan. Dan heb je een specialist nodig die dat regelt. Dit is veel gemakkelijker.”
Het vergt daarom veel energie en een lange adem voordat organisaties zijn overgestapt. “Voor een individuele organisatie zijn de risico’s misschien minder groot, maar als alle ziekenhuizen afhankelijk zijn van big tech wordt het risico op en de consequenties van machtsmisbruik en sabotage veel groter.”
ANP