Hockney met kunst én omstreden theorieën naar Haarlem

Bijna zestig kunstwerken van de hand van David Hockney, de Brit van wie werken worden geveild voor prijzen die ongekend zijn voor een nog levende kunstenaar, zijn vanaf vrijdag te zien in het Teylers Museum in Haarlem. Er zitten onder meer twaalf portretten bij van evenzoveel suppoosten van een Londens museum, die hij maakte met behulp van een camera lucida, een 19e-eeuws apparaatje met een prisma waarmee je voorwerpen gemakkelijker kunt natekenen.

De tentoonstelling Hockney’s Eye is voor een deel gewijd aan de omstreden theorieën van de inmiddels 85-jarige kunstenaar over het gebruik van bijvoorbeeld lenzen, spiegels en optische instrumenten als camera’s obscura door collega’s uit het verleden. Daar doet hij al jaren onderzoek naar en hij gebruikt zijn bevindingen ook soms bij eigen werk. Zijn theorieën bouwt hij op wat hij aan de kunstwerken ziet, want veel informatie is er volgens Teylers over zulke hulpmiddelen niet.

Toen Hockney zijn onderzoeksresultaten in 2001 neerlegde in zijn boek Secret Knowledge, stak er een storm van kritiek op van de kant van kunsthistorici. “Een kunsthistoricus is Hockney zelf niet, hij kijkt met de ogen van een maker en veronderstelt dat zijn collega het destijds op een bepaalde manier heeft aangepakt”, aldus conservator Terry van Druten van Telyers, die de expositie opzet in samenwerking op afstand met de meester en zijn assistenten zelf. Of kunstenaars hun werken destijds met of zonder dat soort hulpmiddelen produceerden, maakt die werken overigens niet minder, benadrukt Van Druten. “Het gaat toch om de visie die iemand geeft.”

Eigen werk

Bij enkele meesters uit voorbije tijden, zoals van Hendrick Goltzius, Claude Lorrain en Jean Auguste Dominique Ingres, kan het publiek in Teylers zelf raden of ze gebruik hebben gemaakt van bepaalde middelen. De kern van de tentoonstelling blijft echter het eigen werk van Hockney, die zich in een extreme populariteit kan verheugen. De tentoonstelling Hockney – Van Gogh: The Joy of Nature in het Van Gogh Museum in Amsterdam enkele jaren geleden trok bijna 360.000 bezoekers; voor een expositie in Tate Britain in Londen wat eerder kochten een half miljoen mensen een kaartje.

Het schilderij Portrait of an Artist (Pool with Two Figures) van David Hockney bracht op een veiling vier jaar terug bij Christie’s in New York 79,8 miljoen euro op, een recordbedrag voor een werk van een nog levende kunstenaar.

BuzzE