Hoofdredacteur Van Dale: Koot en Bie konden trends in taal vatten

Van Kooten en De Bie waren virtuoos in het vatten van de maatschappelijke trends die zij becommentarieerden in taal. Dat stelt hoofdredacteur Ton den Boon van woordenboek Van Dale maandag in reactie op het overlijden van Wim de Bie (83).

“Zij waren in staat om een taal te vinden waarmee zij hele ingewikkelde en lastige en idiote situaties waar zij kritiek op leverden in begrijpelijke dialogen te vatten”, aldus Den Boon. “Je zag in hun taalgebruik de taal terug van hun jeugd in het naoorlogse Den Haag. Ze hebben ervoor gezorgd dat vrij lokale uitdrukkingen, zoals ‘van wippestein gaan’, wisten door te dringen tot het landelijke taalgebruik.”

Den Boon beklemtoont dat deze ontwikkeling mede te danken is aan het feit dat er in de jaren ’70 en ’80 nog maar twee televisiezenders waren in Nederland. “Tegenwoordig zijn er veel minder programma’s die zo massaal grote groepen kijkers trouw aan zich weten te binden, mede doordat het aanbod van zenders en streamingdiensten zoveel groter is geworden”, legt hij uit. “Een hele heterogene groep mensen keek elke zondagavond naar Koot en Bie. En je sprak er ook altijd over de volgende ochtend: op je werk, op de universiteit of op school. Op die manier heeft hun taal heel breed ingang kunnen vinden bij grote groepen landgenoten.”

De hoofdredacteur wijst ook op de knappe manier waarop veel typetjes een eigennaam geworden zijn voor bepaalde soorten mensen. “Denk aan een professor Akkermans als iemand die altijd maar genoemd wordt voor allemaal functies”, aldus de taalexpert. “Of een Klisjeemannetje, voor iemand die volstrekt niet oorspronkelijk is. Doemdenkers, positivo’s, krasse knarren – de voorbeelden zijn niet aan te slepen. Het aantal nieuwe woorden dat zij op deze manier hebben toegevoegd aan de taal, is onwaarschijnlijk.”

BuzzE