Paula van der Oest: oorlog biedt ook na 80 jaar nog inspiratie

De Tweede Wereldoorlog blijft ook driekwart eeuw later een grote bron van inspiratie voor filmmakers. Dat stelt regisseur Paula van der Oest, van wie vanaf zondag de serie De Joodse Raad te zien is. Deze historische dramaserie van de EO belicht de situatie waarin de Joodse gemeenschap zich bevond toen de nazi’s vroegen om samen te werken.

Recent schreef Van der Oest ook de film De Slag om de Schelde, die meer dan een half miljoen bezoekers trok. “Ik vroeg mezelf ook af: zijn dit nou echt de verhalen die ik wil vertellen als maker?” bekent de maakster. “Maar oorlogsfilms zijn, niet alleen in Nederland, niet voor niets een genre. Je verplaatst gewone mensen in een bizarre, ongewone situatie waarin ze keuzes op leven en dood moeten maken. Alles staat op scherp. In dramatisch opzicht kan je daarmee alle kanten op.’ Ze noemt als goed voorbeeld ook de Auschwitz-film The Zone of Interest, die het familieleven van kampcommandant Rudolf Höss belicht: “Er zijn zoveel zaken die we nog niet snappen over wat mensen in die periode in de geschiedenis hebben gedaan.”

De Joodse Raad vertelt over het contactorgaan dat de Joodse gemeenschap in het leven riep om te overleggen met de Duitse bezetter. De bedoelingen van de oprichters waren juist de schade te beperken. Maar uiteindelijk werkte de Raad mee aan de deportaties van 105.000 Nederlandse Joden naar Duitsland. “Dit verhaal is in Nederland nauwelijks bekend”, stelt Van der Oest. “En dat terwijl we er zo ook anno 2024 nog zoveel van kunnen leren. Je ziet wat er gebeurt als er willens en wetens bepaalde minderheden worden gemarginaliseerd en geïsoleerd.”

Volg je gevoel

Van der Oest zit inmiddels drie decennia in het vak. Maar zij maakt haar keuzes voor nieuwe projecten niet op een andere manier dan vroeger, vertelt de maakster. “Ik ben niet iemand die haar carrière plant of denkt: zijn er nog zaken die ik écht wil doen?” legt ze uit. “Er zijn zoveel goede ideeën die nooit doorgaan, door logistieke problemen of omdat de financiering niet rondkomt. Het leven is te kort om je daar druk over te maken: ik volg mijn gevoel en merk wel welke verhalen het redden tot de filmset.”

De Joodse Raad is vanaf zondag vijf weken te zien bij de EO op NPO1. De serie is in zijn geheel al te zien op NPO Plus.

BuzzE