Regisseur: vluchtelingen kunnen zich herkennen in film Flee

De animatiefilm Flee, nu te zien in de bioscopen, betekende een jaar na de winst voor Druk een nieuwe mijlpaal voor Denemarken. Voor het eerst in de geschiedenis werd een film genomineerd voor de Oscars voor beste buitenlandse productie, beste animatie én beste documentaire. Een bizarre ervaring, niet alleen voor regisseur Jonas Poher Rasmussen, maar ook voor zijn beste vriend Amin op wiens levensverhaal Flee is gebaseerd.

“We kennen elkaar al 25 jaar”, vertelt de 40-jarige regisseur aan het ANP. “Maar pas tien jaar geleden was Amin er aan toe om zijn hele verhaal te vertellen.”

De homoseksuele man ontvluchtte als tiener het door oorlog geteisterde Afghanistan en kwam terecht in Denemarken. “Het was altijd een soort olifant in de kamer. Maar ik was geduldig en wachtte tot hij er aan toe was om zijn ervaring met mij en andere naasten te delen. Het is lastig voor mensen die het niet hebben meegemaakt om echt te snappen wat hij in zijn leven heeft meegemaakt.”

Geen politieke film

Dat was ook een van de redenen dat Rasmussen het idee opvatte om een film te maken van het verhaal van Amin. Veel flarden van zijn leven zijn geanimeerd. Journaalbeelden van bijvoorbeeld de situatie in Afghanistan toen hij er leefde, zijn echt. “Ik wilde geen politieke film maken, ik ga geen debat voeren over hoeveel vluchtelingen we zouden moeten toelaten. Maar ik hoop wel dat de film helpt om te tonen dat niemand alleen maar vluchteling is en dat niemand ervoor kiest om dit specifieke leven te leiden. Het is oneerlijk om een mens alleen maar dat ene label mee te geven.”

Toen Rasmussen het project begon, dachten hij en Amin dat het een kleine film voor de Deense televisie zou worden. Nu zijn we genomineerd voor drie Oscars”, lacht de regisseur. “Het blijft erg wennen voor Amin dat zijn verhaal zoveel aandacht krijgt. Maar tegelijkertijd is hij heel erg trots. Als kind waren er helemaal geen films waarin hij zichzelf herkende. We hopen met Flee wel zo’n film te hebben gemaakt voor mensen zoals hij, die moesten vluchten uit hun thuisland.”

Het team van Rasmussen heeft zich goed geïnformeerd en gedocumenteerd over het leven van Amin en de situatie in Afghanistan. “Maar tegelijkertijd baseren we de film op zijn herinneringen”, voegt de maker daar meteen aan toe. “Het is geen film die alle feiten reconstrueert die hij meegemaakt heeft – het kan zijn dat zijn geheugen zaken door elkaar gehaald heeft. Zo werken herinneringen. Maar ik durf wel te zeggen dat het een eerlijke film is. Aan zijn emoties, die we tonen en delen met het publiek, heb ik nooit één moment getwijfeld.”

BuzzE