Sinan Can bezorgd: geloof niet meer in gerechtvaardigde oorlog
In een tijd waarin wereldwijd veel conflicten worden uitgevochten, is documentairemaker Sinan Can zich meer bewust gaan worden van welke lelijke kanten oorlog heeft. In gesprek met Pieter van der Wielen vertelt de 46-jarige journalist in de podcast Het Uur niet meer te geloven in een gerechtvaardigde oorlog. Can stelt dat “oorlog mooi is als je hem niet kent. Het heeft iets romantisch, iets poëtisch, iets heroïsch. Goed en slecht, de vijand en de kameraden en je vrienden. Maar ik ken hem eigenlijk alleen maar van zijn lelijke kant. Oorlog is eigenlijk altijd lelijk.”
Volgens de presentator gaan oorlogsvoering en de wapenindustrie hand in hand. “Terwijl allerlei economieën een dipje hadden of ingestort zijn, heeft de militaire economie, als we naar de afgelopen 35 jaar kijken, eigenlijk nooit echt een dip gehad.” Een oplossing voor al het oorlogsleed ligt volgens Can dan ook voor de hand. “Als we nou eens zouden beginnen met iets minder wapens produceren, dan hebben we ook minder wapens om elkaar dood te maken. Er circuleren 11 miljard wapens hè, op aarde. Ik bedoel, bijna ieder mens kan met twee wapens rondlopen. Gemaakt om gebruikt te worden, om te vechten, of je te verdedigen. Maar het is heilloos, het is zinloos.”
Het idee van gerechtvaardigd oorlog voeren, daar heeft Can allang afscheid van genomen, zo stelt hij. “Ik geloof ook niet meer in gerechtvaardigde oorlog. En dat mensen dan zeggen ‘ja, we moeten de agressor tegenhouden’. De agressor is agressief omdat die wapens heeft. Wat wij de afgelopen decennia hebben gedaan is alleen maar nog meer wapens produceren. Nog slimmere, nog gemenere wapens, met bijvoorbeeld drones.”
Sinds 2011 bezoekt Can regelmatig conflictgebieden. Zo maakte hij onder meer Inside Kalifaat, My 9/11, In het spoor van IS en Retour Kalifaat – de erfenis van een slagveld. Verhalen over plekken die hij “echt niet leuk vindt” om te bezoeken, maar die volgens de Nijmegenaar wel verteld moeten blijven worden. “Ik vind het echt niet leuk om naar deze gebieden te gaan. Het is nooit dat ik in de ochtend opsta in Nijmegen en denk ‘heerlijk, ik ga weer naar Syrië, Afghanistan of Libië toe’. Het is eigenlijk meer dat ik mezelf min of meer heb gedwongen dat ik verhalen vertellen belangrijk vind, om het leed van een ander duizenden kilometers verderop hiernaartoe te brengen. Om het in ieder geval de huiskamers in te stralen, hopende dat we in Nederland ook wat milder zijn naar mensen die bijvoorbeeld gevlucht zijn. Dat je ook begrijpt waar die mensen vandaan komen, welke route ze afleggen en uit welk conflict ze komen.”
BuzzE
