Yeşilgöz: organisaties moeten staat met eigen geld aanklagen

DEN HAAG (ANP) – Organisaties die de staat aanklagen, moeten dat niet met overheidsgeld doen, vindt VVD-leider Dilan Yeşilgöz. “We zeggen tegen geen enkele organisatie: je mag geen zaak aanspannen”, zei ze bij Sven Op 1. “Dat mag. Maar doe het dan met de private middelen die je hebt opgehaald.”

In het programma van de VVD staat dat “organisaties die de staat aanklagen, niet door diezelfde staat met belastinggeld moeten worden gefinancierd”. In deze context gaat het meestal om milieuorganisaties zoals Urgenda, Milieudefensie en Greenpeace die de overheid aan haar eigen doelen willen houden.

Daarover zei Yeşilgöz op de radio verschillende dingen. Aan de ene kant stelde ze: “Het is gek als we organisaties blijven subsidiëren die daarna alleen maar meer kosten maken om de staat aan te klagen.” Even later leek ze te nuanceren dat bij die organisaties niet alle subsidie moet worden afgepakt.

‘Win-win’

De VVD’er denkt dat haar standpunt een “win-win” kan zijn. “Ik wil graag dat de organisaties zelf hun eigen broek kunnen ophouden. Ik neem aan dat die organisaties dat zelf ook willen en niet alleen aan het subsidie-infuus willen liggen.”

De Nederlandse Orde van Advocaten beoordeelde de passage uit het VVD-programma als in strijd met de rechtsstaat. Het heeft een “chilling effect”, aldus de advocatenorde, en kan daarmee voorkomen dat belangenorganisaties misstanden bij de rechter aan de kaak stellen.

Klimaatzaak

Yeşilgöz noemde Greenpeace zelf niet bij naam, maar die organisatie is op dit moment de enige die een klimaatzaak tegen de staat heeft lopen. Een woordvoerder laat weten dat de milieuorganisatie geen subsidie aanneemt.

Meer dan twee jaar geleden nam de Tweede Kamer een motie aan om het moeilijker te maken voor maatschappelijke organisaties om overheidsbeleid via de rechter aan te vechten. SGP’er Chris Stoffer zei niet te willen dat “allerlei clubs zonder heel veel representativiteit naar de rechter stappen en ons dwingen om allerlei stappen te zetten”. Ook de VVD steunde het voorstel. De toenmalige klimaatminister Rob Jetten (D66) noemde het een inperking van de toegang tot de rechter.

ANP