Rutte over 19 december: stilstaan bij slavernij vóór herdenkingsjaar

DEN HAAG (ANP) – 19 december is niet een willekeurig gekozen moment waarop het kabinet iets “betekenisvols” wil doen om stil te staan bij het slavernijverleden. Het kabinet reageert, naar verwachting met excuses, op de aanbevelingen van een dialooggroep die zich over de kwestie boog. “Het lijkt ons goed om dat te doen vóórdat het herdenkingsjaar aanvang neemt. Vandaar deze datum”, zei premier Mark Rutte vrijdag op zijn persconferentie na de ministerraad.

Eerder deze week sprak Rutte met collega-bewindspersonen en betrokken clubs over het herdenkingsjaar. Er is kritiek op de datum van 19 december: critici vinden dat het kabinet op 1 juli, op Keti Koti, excuses moet maken. Volgens bronnen zou dat 19 december door verschillende bewindslieden gebeuren.

Op 1 juli 2023 is het precies 150 geleden dat er daadwerkelijk een einde kwam aan slavernij binnen het Koninkrijk. Surinaamse organisaties spannen zelfs een kort geding aan om 19 december van tafel te halen als datum om de excuses aan te bieden. Maar Rutte benadrukt dat de Surinaamse samenleving een “rijkgeschakeerd verenigingsleven” kent, en dat hij niet op elke actie van alle groeperingen wil reageren.

Belang van 19 december

“Er komt een belangrijk jaar aan, 2023. Een herdenkingsjaar”, erkent Rutte. Toch is ook “19 december van belang als betekenisvol moment, maar ook heel volgend jaar, zeker 1 juli”. De premier viel in herhaling en zocht zichtbaar naar woorden tijdens zijn persconferentie. Niet alleen moest hij voorkomen per abuis de aanstaande excuses te bevestigen – deze zijn nog niet officieel aangekondigd – ook is de omgang met de “zwartste bladzijde uit onze gezamenlijke geschiedenis” een erg gevoelig onderwerp.

Rutte wilde het dan ook breder maken dan alleen 19 december. Het gaat niet om “één dag, het is een hele periode, die in ieder geval heel volgend jaar zal duren”. En ook daarna is ruimte om stil te staan bij het slavernijverleden.

ANP